ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସରେ ଡକ୍ଟର ରେଖା ଚତୁର୍ବେଦୀଙ୍କ ପୁସ୍ତକ “ଫିଜି ମେଁ ଭାରତୀୟୋଁ କା ଇତିହାସ ତଥା ଉନ୍କା ଜୀବନ (୧୮୭୯-୧୯୪୭)” ଉନ୍ମୋଚିତ
ଭୁବନେଶ୍ୱର: ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ଅବସରରେ ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖିକା ତଥା ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଡକ୍ଟର ରେଖା ଚତୁର୍ବେଦୀଙ୍କ ପୁସ୍ତକ “ଫିଜି ମେଁ ଭାରତୀୟୋଁ କା ଇତିହାସ ତଥା ଉନ୍କା ଜୀବନ’ ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଛି। ୨୦୨୫ ଜାନୁଆରି ୯ରେ ୧୮ତମ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସକୁ ଭାରତର ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଛନ୍ତି।
ଡକ୍ଟର ରେଖା ଚତୁର୍ବେଦୀ ହେଉଛନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗତ ଶ୍ରୀ ପଣ୍ଡିତ ବନାରସୀ ଦାସ ଚତୁର୍ବେଦୀଙ୍କ ନାତୁଣୀ। ରାଜ୍ୟସଭା ସାଂସଦ ବନାରସୀଦାସ ଚତୁର୍ବେଦୀ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟଙ୍କ ପାଇଁ ଅନେକ କାମ କରିଛନ୍ତି।
ରେଖା ଚତୁର୍ବେଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, “”ଫିଜି ମେଁ ଭାରତିୟୋଁ କା ଇତିହାସ ତାଥା ଉନ୍କା ଜୀବନ (୧୮୭୯ – ୧୯୪୭)’ ଭାରତରୁ ଆସିଥିବା ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଜୀବନ ଓ ଦୁଃଖ ବିଷୟରେ ଉପସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଛି। ଡକ୍ଟର ଚତୁର୍ବେଦୀଙ୍କ ଐତିହାସିକ ପ୍ରକାଶନ ୨୦୨୫ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ଅବସରରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରବାସୀ ଶ୍ରମିକଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶାକୁ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛି । ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ଉପରେ ପୁସ୍ତକର ଉନ୍ମୋଚନ ଭାରତୀୟ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହାର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରୁଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥିରତା ଓ ଅବଦାନପ୍ରତି ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। ଏହି ପୁସ୍ତକ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟଙ୍କ ବଳିଦାନକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବା ଓ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ି ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକୁ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିବାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଆହ୍ୱାନ।”
ଭାରତରେ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ଏକ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଏବଂ ଲଜ୍ଜାଜନକ ବାସ୍ତବତା, ଯାହାକୁ ‘ଗିରମିତିିଆ’ ବା “କୁଲି’ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ମରିସସ୍, ତ୍ରିନିଦାଦ, ଗୁୟାନା ଏବଂ ଫିଜିର ଏହି “ଗିରମିତିିଆ’ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଦୀର୍ଘ ଏବଂ ଅନ୍ଧାର ଅତୀତ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନେ କଠିନ, ଅତ୍ୟାଚାରୀତ ଭାବେ ଅମାନୁଷିକ ପରିସ୍ଥିତିରେ କାମ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ।
ସାସ୍ତା ସାହିତ୍ୟ ମଣ୍ଡଳ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ଏହି ଶ୍ରମଶକ୍ତିମାନଙ୍କର ସେବାରେ ଅବହେଳା ଏବଂ ଦ୍ୱୀପ ଦେଶ ଫିଜିରେ ସେମାନଙ୍କର ଅମାନବୀୟ ବ୍ୟବହାର ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀ ବିଷୟରେ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି । ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ପଣ୍ଡିତ ବନାରସୀ ଦାସ ଚତୁର୍ବେଦୀ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ “ଫିଜି ମେଁ ମେରେ ୨୧ ବର୍ଷ’ରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଯାହା ଫିଜିରେ ଜଣେ ଦଲାଲ ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରୀ ତୋତାରାମ ସନାଧ୍ୟାଙ୍କ ଅନୁଭୂତି ଉପରେ ଆଧାରିତ।
ଶ୍ରୀ ବନାରସୀଦାସ ଚତୁର୍ବେଦୀ ଫିଜିରେ ଅନେକ ବର୍ଷ ବିତାଇଥିଲେ ଏବଂ ଫିଜିରେ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଲେଖିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଜେଜେବାପାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ଡକ୍ଟର ରେଖାଙ୍କ ଗବେଷଣା ଭାରତୀୟ ପ୍ରବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ, ବିଶେଷକରି ଗିରମିତିିଆମାନଙ୍କ ସଂଘର୍ଷ ଓ ସ୍ଥିରତା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛନ୍ତି। ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଏବଂ ବୃତିଗତ ଦାୟିତ୍ୱ ସତ୍ୱେ ଡକ୍ଟର ରେଖା ତାଙ୍କ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ ଥିଲେ। ତାଙ୍କ ସମର୍ପଣ ତାଙ୍କ ଐତିହ୍ୟ ସହିତ ତାଙ୍କର ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ଗିରମିତିଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ପରିବାରର ସଦଭାବନାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି।
ରେଭରେଣ୍ଡ ସିଏଫ୍ ଆଣ୍ଡ୍ରିୟୁଜଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କ୍ରମେ ୧୯୨୦ ମସିହାରେ ଫିଜିରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଶ୍ରମିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଶେଷ ହୋଇଥିଲା।
ପୁସ୍ତକର ପ୍ରକାଶକ ସାସ୍ତା ସାହିତ୍ୟ ମଣ୍ଡଳର ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାହିତ୍ୟକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାର ଇତିହାସ ରହିଛି ଯ।।ହା କି ଏହି ପୁସ୍ତକର ଅଣପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଐତିହାସିକ ବର୍ଣ୍ଣନା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଛି।
